معنی و مفهوم دیزاین به طور معمول و روتین شکل یا ساختار دادن است؛ اما گرافیک دیزاین (graphic design) به معنای ایجاد و نظمدادن به یکسری عوامل و مفاهیم بهوسیله عناصری مانند شکل، رنگ، بافت، نوع، فضا و تصویر برای بیان یک مفهوم و پیام برای هدفی مشخص است. رشته گرافیک دیزاین زیرمجموعهای برای رشتههای ارتباطات بصری و طراحی ارتباطات است و میتوان از نام این رشته، یعنی گرافیک دیزاین بهجای نام دو رشته قبل استفاده کرد.
مهمترین عامل در رشته گرافیک دیزاین خلاقیت است و فرد باید بتواند به بهترین شکل از عناصر بصری مثل تصاویر، تایپوگرافی، رنگها و طرحبندی برای انتقال پیامها، اهداف یا اطلاعات استفاده کند.
کاربردهای معمولی گرافیک دیزاین شامل:
طراحی لوگو و نام تجاری
انتشارات (مجلات، روزنامهها و کتابها)
تبلیغات چاپی (پوستر، بیلبورد، گرافیک وبسایت، بستهبندی و …)
طراحی لوگو 4 نوع دارد: لوگو تایپ، مونوگرام، لوگو ترکیبی و تصویری.
گرافیک دیزاینر (Graphic designer) کیست؟
گرافیک دیزاینر کسی است که با خلاقیت و هنر خود، عناصر مختلفی را برای انتقال پیام و مفهوم موردنظر با استفاده از رایانه، نرمافزار و یا به کمک دستبهکار میگیرد.
مشخصههای اصلی یک گرافیک دیزاینر خوب باتوجهبه اینکه باید بر فناوری و هنر تسلط کافی داشته باشد، عبارتاند از:
مهارتهای فنی گرافیک دیزاینر:
1. اصول طراحی
طراحان باید بدانند اصول کلی بهکارگیری خطوط، رنگها، اشکال، فضا، بافت و تصاویر چیست و اینکه چگونه آنها را به کار گیرند.
2. ایدهپردازی
طراح باید توانایی تولید خلاقانه و هنرمندانه ایدههای جدید را داشته باشد. این اولین قدم برای گرافیک دیزاینر هنگام شروع یک پروژه جدید است.
3. برندسازی در گرافیک دیزاین
گرافیک دیزاینر باید برای کارفرما برندسازی کرده و یا برندی که دارد را بهتر و جذابتر کند. طراح باید به منحصربهفرد بودن برند توجه کند و بهگونهای عناصر طراحی را به کار گیرد که با همه قوانین و پلتفرمها همخوانی داشته باشد و بتواند مخاطبان را جذب کند.
4. تایپوگرافی
تایپوگرافی درست میتواند مفهوم را بهخوبی ایجاد کند و تایپوگرافی نامناسب میتواند حواس مخاطبان را پرت کرده و یا به مسائل بیاهمیت جلب کند.
5. طراحی برای چاپ
درحالیکه طراحی دیجیتال امروزه بسیار مورداستفاده و کاربردی است؛ اما طراحی برای چاپ هنوز یک فن مفید محسوب میشود. طراحان باید با علائم مختلف مانند راب، برش، چین و مواردی ازایندست آشنایی داشته باشند و به درک کاملی از فرمتهای مختلف فایل و ویژگیهای کاغذ مورداستفاده نیاز دارند.
6. فن آوری
طراحان باید به نرمافزارهای مربوط به گرافیک دیزاین تسلط کامل داشته باشند. بعضی از پراهمیتترین فناوریهایی که گرافیک دیزاینرها به آنها نیاز دارند، عبارتاند از: Adobe Illustrator، Adobe InDesign، Adobe Photoshop، Adobe After Effects و …
مهارتهای ذهنی گرافیک دیزاینر:
علاوه بر مهارتهای فنی که یک طراح گرافیک باید به آنها تسلط داشته باشد، یکسری از مهارتهای ذهنی نیز وجود دارد که طراحان در رشته گرافیک دیزاین به آنها نیاز دارند. این مهارتها عبارتاند از:
1. خلاقیت
طراحان باید با بهکارگیری ذوق و استعداد خود طرحهای منحصربهفرد و جذاب و جدید را خلق کنند که بهخوبی پیام موردنظر طرح را منتقل کند.
2. ارتباط
طراحی یک ارتباط بصری است، بنابراین طراح باید بتواند بین بخشهای مختلف طرح خود ارتباط برقرار کند.
3. توانایی حل مسئله
گرافیک دیزاینر باید بتواند از روشهای حل مسئله در طول فرایند طراحی استفاده نماید. اینکه کارفرما به چه طرحی احتیاج دارد و مخاطب به چه طرحی بیشتر جذب میشود و کدام طرح میتواند مسئله کارفرما را حل کند، به مهارت طراح بستگی دارد. طراح باید بتواند مشکلات طرحها را پیدا کند یا اینکه تجدیدنظر در طرحهای قبلی را مطابق نیازهای مشتری انجام دهد.
4. مدیریت زمان
ممکن است طراحان رشته گرافیک دیزاین همزمان روی چندین پروژه کار کنند؛ بنابراین مدیریت زمان و اولویتبندی کارها را باید بهخوبی انجام دهند.
رشته گرافیک دیزاین
رشته گرافیک دیزاین (graphic design course)چیست؟
یکی از رشتههای فنی حرفهای که در هنرستان و دانشگاهها تدریس میشود، رشته گرافیک دیزاین است. رشته گرافیک دیزاین زیرشاخههای مختلفی دارد. در این رشته مهمترین ابزارها و اصول طراحی آموزش داده میشود و کاربرد هر یک توضیح داده میشود. در این رشته استعداد هنری و خلاقیت حرف اول را میزند البته باید بدانید که تمام مفاهیم و جنبههای مختلف این رشته بهصورت کاملا اصولی در مدارس و دانشگاه آموزش داده میشود.
درآمد رشته گرافیک دیزاین
رشته گرافیک دیزاین رشته پردرآمدی بین رشتههای هنری است که امروزه در ایران و جهان طرفداران زیادی را به خود جذب کرده است. با اندکی ذوق هنری و مهارت در این رشته با صرف وقت کمی میتوان درآمد زیادی به دست آورد. میزان درآمد گرافیک دیزاینرها به کارمند یا مستقلبودن کارشان و همچنین نوع پروژه بستگی دارد. یک گرافیک دیزاینر باتوجهبه مهارت و دانش فنی خود میتواند حقوق خوبی دریافت کند. باید توجه کنیم که امروزه با پیشرفت تکنولوژی و فناوریهای جدید مثل هوش مصنوعی، هیچچیز نتوانسته است که از اهمیت کار گرافیک دیزاینرها بکاهد.
قدمت گرافیک دیزاین چقدر است؟
هنر گرافیک دیزاین یک هنر باستانی است که از زمان نقاشیهای غارها تا به امروز وجود داشته است؛ یعنی قدمت رشته گرافیک دیزاین به حداقل 17000 سال پیش برمیگردد. از آن زمان تا به امروز از هنر برای انتقال مفاهیم استفاده می شود.
کلمه «گرافیک دیزاین» اولینبار در سال ۱۹۲۲ و توسط ویلیام دویگینز استفاده شد که این اصطلاح را برای بار اول خلق کرد تا بتواند طراحی یک اثر هنری توسط فن گرافیک را وصف نماید. در آغاز این هنر، تنها با استفاده از طراحی دستی انجام میگرفت؛ اما در شصت سال گذشته با پیشرفت تکنولوژی و فناوری، این هنر نیز توسعه و پیشرفت کرده است و طراحی بهوسیله روشهای جدید دیجیتالی بسیار کاربرد پیدا کرده است.
هدف گرافیک دیزاین
الیزابت رسنیک که یک مدرس و محقق در زمینه گرافیک دیزاین یا طراحی گرافیکی است، میگوید:
طراح گرافیک یک مسئله حل کن خلاق است که آموخته است: اول بفهمد، سپس نقشه کار را بکشد، آنگاه دیزاینی را اجرا کند که یک پیام خاص را با راه و روش تصویری و تخیلی برای مخاطبینی معین جهت ارتباط بیان کند. یک ارتباط تصویری به طراح گرافیکی نیازمند است که بتواند مطلع کند و مخاطبین خود را جذب کند. برای این منظور گرافیک دیزاین یا طراح گرافیک ایده و فکری را پرورش میدهد که بتواند با فرمهای تصویری، محتوا را بیان کند. ایده و فکر در جریان عمل دیزاین تولید میشود که طی آن گرافیک دیزاین تحقیق میکند، مرتب میکند، و اطلاعات را تفسیر میکند، هدف را معین، ایدهها را ابداع و یکشکل و شمایل تصویری جدید را خلق میکند.
تعریف امروز گرافیک دیزاین چیست؟
امروزه گرافیک دیزاین بیشتر به معنی کمکگرفتن از این هنر در کسبوکار است؛ چون در وهله اول هرکسبوکاری برند خاص خودش را دارد و از هنر گرافیک دیزاین برای برندسازی و رشد و توسعه کسبوکار زیاد استفاده میشود. همچنین برای معرفی بصری کسبوکارها از این هنر استفاده میشود.
گرافیک دیزاین و مرور اصول پایه طراحی
عناصر اصلی کاربردی در رشته گرافیک دیزاین عبارتاند از:
خط: در گرافیک دیزاین خطوط بهعنوان اصلیترین عنصر به کار برده میشوند که میتوانند بهتنهایی مفهوم و معنا را منتقل کنند. خطوط میتوانند ساده، منحنی، ضخیم یا نازک باشند.
شکل: یکی دیگر از اصول گرافیک دیزاین، شکل است. اشکال میتوانند ساده باشند مثل دایره و مثلث یا شکل اشکال پیچیدهتر را به خود بگیرند.
رنگ: رنگها نیز میتوانند مفاهیم و احساس را منتقل کنند. هر رنگی میتواند مفهومی ویژهای داشته باشد و بر اساس موضوع طراحی، اهداف و مخاطبان انتخاب شود و تاثیر بسیاری بر نتیجه نهایی داشته باشد.
بافت: بافت از ترکیبهای متفاوتی ازجمله الگوها، نقاط و خطوط تشکیل شده است و به طراحی احساس و عمق میبخشد. بافت میتواند انواع مختلفی داشته باشد: از ساده تا پیچیده و از طبیعی تا انتزاعی.
فضا: فضا در طراحی به فاصله و چگونگی قرارگیری عناصر اشاره دارد. طرح نباید خیلی شلوغ باشد و حتما باید فضای خالی بین مفاهیم طرح وجود داشته باشد.
تصویر: تصاویر کاربرد زیادی در انتقال مفهوم و احساس دارند و برای بیان داستان طراحی و انتقال پیام خیلی پراهمیت هستند.
گرافیک دیزاین و راهنمای شغلی
اگر به رشته گرافیک دیزاین علاقه دارید، میتوانید در یکی از رشتههای زیر مشغول به کار شوید
مدیر تیمهای خلاق: میتوانید بهعنوان یک مدیر برای تولید طراحهای گرافیکی یک تیم تشکیل دهید.
مدیر هنری یا مدیر تولید هنری: میتوانید وظیفه مدیریت در تولید باهدف صرف حداقل هزینه و ارائه بهترین کار هنری در کمترین زمان ممکن را برعهده بگیرید.
طراح بستهبندی
طراح هویت برند
طراح لوگو
طراح وبسایت
تولید محتوا
علاوه بر شغلهایی که بهطورکلی در بالا ذکر شد، باید بدانیم فعالیت گرافیک دیزاینرها بهطورکلی در 8 رشته شغلی تقسیم بندی می شود.
برندسازی در گرافیک دیزاین
همانطور که در مطالب بالا گفته شد، رشته گرافیک دیزاین امروزهدر دنیای کسبوکاربسیار کاربردی و مورداستفاده است. برندسازی یکی از رشتههای پولسازی است که هنرمندان میتوانند در آن فعالیت و پیشرفت کنند. بهطورکلی ایجاد رابطه چشمی و تصویری برای ایجاد ارتباط بین یک کسبوکار و مخاطبانش را برندسازی میگویند. برند یک کسبوکار، حکم هویت آن کسبوکار را داشته و باید بتواند ویژگیهای کسبوکار را در قالب یک تصویر یا مجموعهای از نماد و نشان و علامتها نشان دهد. معمولا در برندسازی باید به رنگهای به کار رفته و علائم و نشانها توجه ویژهای داشت تا برند بتواند به بهترین شکل توجه و اعتماد مخاطب را جلب کند و مخاطب را تشویق به استفاده از خدمات یا کالای آن کسبوکار نماید.
تبلیغات و بازاریابی در گرافیک دیزاین
امروزه برای رشد و توسعه یک کسبوکار تبلیغات و بازاریابی حرف اول را میزند. شرکتها برای جذب مشتری به میزان زیادی وابسته به تبلیغات و بازاریابی هستند. محتوا و مفاهیم بصری و تصویری ارتباط بهتری را با مشتریان برقرار میکنند؛ بنابراین شرکتها و کسبوکارها به گرافیک دیزاینرها برای این کار نیاز دارند تا به کمک طراحیهای گرافیکی بتوانند با مخاطبان ارتباط بیشتر و بهتری را برقرار کنند. افرادی که در حوزه تبلیغات کار میکنند، باید علاوه بر مفاهیم رشته گرافیک دیزاین بر بازار و اصول فروش هم مسلط باشند.
برای مثال گرافیک دیزاینری که تئوری رنگها را بداند، چگونگی استفاده از رنگها را در طرحهای تبلیغاتی بهگونهای مدیریت میکند که هم هویت کسبوکار در طرح حفظ شود و هم باعث جذب مخاطب شود.
طراحی گرافیکی رابط کاربری
رابط کاربری یا UI مخفف کلمه User Interface و وسیله تعامل کاربر با دستگاه یا نرمافزار بهعنوانمثال صفحات وبسایت، سیستمعامل، اپلیکیشن و …است. مخاطب به کمک رابط کاربری میتواند با سیستمهای مختلف ارتباط بگیرد. امروزه استفاده درست و به جا از رابط کاربری که رضایت کاربران را به دنبال دارد، یکی از مهمترین مفاهیم آموزشی در رشته IT است. یک رابط کاربری شامل همه قسمتهایی است که کاربر با آنها ارتباط دارد: صفحهنمایش در گوشی همراه یا لپتاپ، صفحهکلید و ماوس. طراحان رابط کاربری برای کار خود از نرمافزارهای گرافیکی همانند ایکس دی، فتوشاپ و ایلاستریتور استفاده میکنند.
اصول مهم برای طراحی یک UI عالی:
اصل ساختار: رابط کاربری باید باهدف مشخص و در قالب و ساختار کاربردی و قابل درکی طراحی شود.
اصل سادگی: طراحی باید به شکلی ساده انجام شود که درک آن برای کاربر آسان باشد.
اصل پدیداری: طراحی باید دقیق باشد و همه مفاهیم و مواردی که برای انجام درست یک فرایند لازم است را در اختیار کاربر بگذارد. همچنین اطلاعاتی که مهم نیست باید حذف شوند تا باعث ایجاد حواسپرتی و عدم تمرکز نشود.
اصل بازخورد: طراحی رابط کاربری باید، خطاهای پیشآمده و استثناهای به وجود آمده در کار را نشان دهد.
اصل تحمل: کار باید منعطف باشد و در صورت بهوجودآمدن خطا و اشتباه برگشتپذیری داشته باشد.
کاربرد گرافیک دیزاین در انتشارات
نشریات بهوسیله پوشش یک یا چند موضوع اجتماعی با مخاطبان خود رابطه برقرار مینمایند. امروزه با پیشرفت تکنولوژی و توسعه اینترنت و بهوجودآمدن رسانههای مجازی و شبکههای اجتماعی نشریات نیز کار خود را در قالب سایت یا شبکه اجتماعی ادامه میدهند و با وجود کتابها، روزنامهها، مجلات و کاتالوگها امروزه توجه زیادی به انتشارات دیجیتال میشود.
طراحان گرافیکی که در این زمینه مهارت دارند با ویراستاران و ناشران همکاری میکنند تا بهترین طرحبندی باتایپوگرافیرا برای آثار خود اعمال کرده و آثار هنری همراه که شامل عکاسی، گرافیک و تصاویر را ارائه دهند. طراحان نشریات باید علاوه بر مهارت در زمینه طراحی گرافیک، به مدیریت رنگ، چاپ و نشر دیجیتال نیز مسلط باشند. نمونههایی از طراحی گرافیک نشریات شامل دیزاین گرافیکی تصاویر و صفحات برای کتابها، روزنامهها، گزارشهای سالانه و مجلات و... است.
طراحی گرافیک و طراحی بستهبندی کالا
طراحی بستهبندی کالا رشتهای است که در آن طراح با استفاده از روشهای گرافیکی مثل فتوشاپ برای ایجاد یک باکس، جعبه، پاکت یا پک برای یک کالای خاص استفاده میکند. بهطورکلی هدف از بستهبندی محافظت از کالا، افزایش مدتزمان ماندگاری، افزایش فروش و… است. بستهبندی کالا بستگی به هنر و ذوق و خلاقیت گرافیک دیزاینر دارد. دیزاین بسته کالا (packaging design) با مقصود متنوعی انجام میشود که یکی از مهمترین آنها این است که مستقیماً با مصرفکنندگان ارتباط برقرار کند. هر جعبه، بطری، کیسه، قوطی، ظرف و... فرصتی است که داستان یک برند را بازگو کند.
طراحی موشنگرافیک
موشنگرافیک نقاشیهایی هستند که یک داستان را روایت میکنند. در واقع موشنگرافیک به تصاویر و طرحهای گرافیکی در حال حرکت گفته میشود و این طرحها میتوانند 2 یا 3 بعدی باشند. ازآنجاییکه امروزه فایلهای ویدئویی موردعلاقه افراد زیادی هستند، موشنگرافیک بیشتر از هر زمانی موردتوجه قرار گرفته است و در حال حاضر هیچ سایت، کانال اینستاگرامی یا یوتیوبی و اپلیکیشنی نیست که موشنگرافیک را به کار نگیرد. همچنین باید بدانیم موشنگرافیک زمان و هزینه را برای تولید انیمیشن و تبلیغات را کاهش داده و این هنر را رایج و کاربردیتر کرده است.
کاربردهای طراحی موشنگرافیک:
تیتراژ فیلم و سریال
آگهیهای تلویزیونی و اینترنتی و ویدئوهای تبلیغاتی
لوگوهای متحرک برای معرفی کالاها
ارائههای کنفرانس
فیلمهای آموزشی
وبسایتها
نرمافزارها
بازیهای ویدئویی
گرافیک دیزاین محیطی
طراحی گرافیک محیطی (Environmental graphic design)، نوعی از طراحی گرافیک است که کار آن ارتباط برقرارکردن بین محیط و گرافیک است. در گرافیک محیطی از یکسری عناصر باتوجهبه کارایی محیط و مخاطب هدف استفاده میشود.
طراحی گرافیکیمحیطیبهصورت بصری افراد را با انواع محیط مرتبط میکند تا با ایجاد فضاهای زیباتر و آموزندهتر حس آنها را نسبت به آن محیطها بهتر کند. در محیطها و فضاهای کسبوکار و شرکتها و فروشگاهها نیز بسیار مهم و کاربردی است و بهمحض ورود مشتریان میتواند توجه آنها را جلب کرده و آنها را جذب کند.
گرافیک دیزاین محیطی رشتهای است که شامل بخشهای گرافیک،معماری،طراحی داخلی و طراحی صنعتیدر کنار یکدیگر است.
نمونههایی از کاربردهای گرافیک دیزاین محیطی:
تابلوهای موجود در شهر و نقاشیهای دیواری
نمایشگاه و موزهها
طراحی فضای دفتر کار و رستوران
دکوراسیون داخلی فروشگاهها
فضاهای رویدادها و طراحی سالنهای کنفرانس
تصویرسازی برای تمام مشاغل گرافیک دیزاین
تصویرسازی در همه رشتههای هنری برای کارکردن لازم است. گرافیک دیزاینرها تصویرگرانی هستند که به دلیل مهارت بالای خود در طراحی هر طرح گرافیکی میتوانند برای هر موضوعی طرحی خلق کنند.
نمونههایی از کاربرد تصویرسازی در گرافیک دیزاین:
طراحی طرح تیشرت
الگوهای گرافیکی برای منسوجات
نقاشی متحرک
تصاویر آماده (استوک) برای دانلود در سایتها
تصاویر رمانهای مصور
بازیهای ویدئویی
وبسایتها
کتابهای کمیک
طراحی جلد آلبومهای هنری
جلد کتاب
سخن پایانی
دنیای امروز زیبایی در تبلیغات و مجلهها و سایتها و عناصری ازایندست را مدیون رشته گرافیک دیزاین است که افراد مشغول به کار در این رشته باهنر و استعداد و مهارت خود دنیا را به محل زیبا و جذابتری تبدیل کردهاند. گرافیک از ریشه کلمه یونانی گرافیکوس گرفته شده است و در کل گرافیک، به نمایشی بصری روی یک سطح گفته میشود. از نظر فنی طراحی گرافیک (graphic design) یعنی بهکارگیری هنر بصری در عکسهای متنی، نمادها و کارهای هنری که وظیفه انجام آن به عهده یک طراح گرافیک است.
سؤالات متداول
گرافیک دیزاین چیست؟
گرافیک دیزاین به معنای ایجاد و نظمدادن به یکسری عوامل و مفاهیم بهوسیله عناصری مانند شکل، رنگ، بافت، نوع، فضا و تصویر برای بیان یک مفهوم و پیام برای هدفی مشخص است.
طراح گرافیک یا گرافیک دیزاینر به چه کسی گفته میشود؟
گرافیک دیزاینر کسی است که با خلاقیت و هنر خود، عناصر مختلفی را برای انتقال پیام و مفهوم موردنظر با استفاده از رایانه، نرمافزار و یا به کمک دست بهکار میگیرد.
طراحی موشنگرافیک چیست؟
موشنگرافیک نقاشیهایی هستند که یک داستان را روایت میکنند . این طرحها میتوانند 2 یا 3 بعدی باشند.
کاربردهای گرافیک دیزاین در دنیای امروز شامل چه مواردی میشود؟
تابلوهای موجود در شهر، نقاشیهای دیواری، طراحی فضای دفتر کار و رستوران، دکوراسیون داخلی و...
اصول پایه در گرافیک دیزاین و طراحی چیست؟
اصل تحمل، اصل سادگی، اصل ساختار، اصل پدیداری، اصل بازخورد و... .
رشته گرافیک دیزاین چیست و درآمد این رشته چقدر است؟
این رشته زیرمجموعهای برای رشتههای ارتباطات بصری و طراحی ارتباطات است و میتوان از نام این رشته، یعنی گرافیک دیزاین بهجای نام دو رشته قبل استفاده کرد. بازه مشخصی برای میزان درآمد این رشته وجود ندارد و عواملی چون میزان مهارت، حوزه فعالیت و... در آن بسیار تاثیرگذارند.